Agdaw

Waday han-ahawan naba-kol tan naama ni andi onga da. Kada ollaw idad gimongan, da kaikaladag Apo Diyoh ay anggan od koman agdaw ngoy oonga da basta wada et. Andi bayag to, nabotyogan hota naba-kol. Nonta atman nan-onga, an maokat hota oonga, agdaw. Anhimogal nonta naba-kol hota in-onga ton agdaw nem kan nonta naama ay, “Koy hiyayay in-onga ta tep hi-gato dadan hota kaladag ta.” At inayowanan ngo nonta ama to. . Nonta pihakey ni andi hota naama, in-ibeng nonta naba-kol hi agdaw di wangwang gabol ni bonget to. Naanod nem kimayad met laeng di pahaw to. Nonta dimateng hota ama at anapan to hota onga, kan nonta naba-kol ay, “Kay agdaw ngo ey!” To ngo inanap at dinteng to. Hinalinoan ama toh Agdaw at imateng. Waday pihakey ni kan Agdaw ay waday lawan ton adawin ili. Gapota anhemek ama to, inlotoan ton tinapay ni balonen Agdaw. Nakilaw pay hota naama tep anhemek to. Nem nonta ida kamanalibwet, kaombongebonget ngo hota naba-kol ni wada pay i baoh to. Malimolimoh ida hota han-amad hawangan ay malimolimoh ngo hota naba-kol ni kaombongebonget. . Adawi dillan da at nan-iyatoda. Inhel Agdaw ni hi ama to ay ipangpanglo to at to ihagana hota kaogipan da. Timened hi ama to at dimateng met laeng. At pehed hota kiyew ni dinteng to ni nambelin Agdaw ni abong. Waday botil ni indawat Agdaw ama to ni kan to ay itanem tod naihnop di abong da. Nonta kaagsapaan to, intibew nonta naama ni imateng hota kiyew ni nallemeh. Hota naama, kada pogahen to hota lameh ni kiyew at italo tod garapon, nakalkalahi to kapambeblini ingah toy haldinah, bokboki, tinapay tan edom pay. . Hakey eggew, inhel Agdaw ay piyan ton mangahawa. At hi ama to limaw di abong nonta padin waday onga ton tellon madikit. Imbag-an to hota pangolwan ni nangngadan ni Catalina nem to kangi-ngingiin kan to ay, “Kay nak ngo ahaw-en i Agdaw tep! Tem kamakan ngo?” Hota maikadawan Donia i ngadan to, isu met laeng i inhel to. Nem hota hi Sta. Maria ni maikatlon onga nonta padi, dima-yon ni kan to ay “On” at nakilaw nonta naama ni wadaday gowadya ton polih tep hi-gatoy inhel nonta ama to. At nonta nan-ahawada, dakel i pinalti dan baka da tan edom pay animal da. . Nonta hakey eggew, nantebelan di Agdaw tan Sta Maria ay ida man-e-meh di wangwang. Hi agdaw limaw la nonta pahpahaw at diman i to nan-emehan. Nonta mantaolid kad-an Sta Maria apil law ni agdaw i itsura ton himanop nem ag guwapon laki. Nonta kindaw to hota bado ton Sta. Maria, ag to padtien tep kan to ay, “Tem agdaw ngo la hota ahawa to.” Nem impatibew ni hi Agdaw hota datin bado to isunga pinadtian Sta Maria ay hi-gato toto-wa hota agdaw nin ni ahawa to. Nonta dimateng di Agdaw tan hi Sta Maria di abong da, ida kamambabawi hota agin Sta Maria tep no amta da koma ay mambeblin ni guwapon lakih Agdaw, dina-yon da koma nonta inhel ni hi aman Agdaw. Bimaknang ida at amin ni kinabaknang da, nalapo nonta lemeh ni kiyew ni intanem ni aman Agdaw.